ΒΙΟΗΘΙΚΗ
Εξάμηνο Ε (Υποχρεωτικό)
Ώρες Διδασκαλίας Διδασκαλία 1 ώρες, Εργαστήριο 0 ώρες, Φροντιστήριο 2 ώρες, Κλινική 0 ώρες (την εβδομάδα)
Δ.Ε.Π.
- Ακινόσογλου Καρολίνα - Ανθούλα (Αναπληρωτής Καθηγητής)
- Αλεξόπουλος Παναγιώτης (Πάνος) (Αναπληρωτής Καθηγητής)
Γενική Περιγραφή
Το μάθημα της Βιοηθικής περιλαμβάνει γενικό και ειδικό μέρος.
Στο γενικό μέρος περιγράφονται οι έννοιες και αρχές της Βιοηθικής και αναλύεται το πλαίσιο των βιοηθικών θεωρήσεων ως πλοκή νομικών, ηθικών, βιοϊατρικών και φιλοσοφικών συνιστωσών. Ακόμη εξετάζεται η ιστορική εξέλιξη των ηθικών θεωρήσεων σε σύγκριση με τη σύγχρονη βιοηθική προβληματική.
Στο γενικό μέρος περιγράφονται οι έννοιες και αρχές της Βιοηθικής και αναλύεται το πλαίσιο των βιοηθικών θεωρήσεων ως πλοκή νομικών, ηθικών, βιοϊατρικών και φιλοσοφικών συνιστωσών. Ακόμη εξετάζεται η ιστορική εξέλιξη των ηθικών θεωρήσεων σε σύγκριση με τη σύγχρονη βιοηθική προβληματική.
Στο ειδικό μέρος αναλύεται η εφαρμογή των αρχών της Βιοηθικής σε επιμέρους θέματα ως εξής:
- Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
- Ιn vitro γονιμοποίηση και άλλες αναπαραγωγικές τεχνολογίες
- Τράπεζες για αποθήκευση και χρήση γαμετών και εμβρύων
- Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση. Επιλογή φύλου
Υποκατάστατη (Surrogate) μητρότητα - Έλεγχος στη γονιμότητα και την αναπαραγωγή
- Αντισύλληψη, στείρωση, έκτρωση. Tα δικαιώματα του εμβρύου.
- Η διαχείρηση του νεκρού σώματος και δωρεά οργάνων
- Νεκροψία, συγκατάθεση και μεταθανάτια εξέταση
- Μεταθανάτια εξέταση DNA
- Συγκατάθεση για δωρεά ιστών και οργάνων για εκπαίδευση και έρευνα
- Εγκεφαλικός θάνατος, δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων.
- Παροχή φαρμακευτικής και ιατροτεχνολογικής θεραπείας
- Ιατρικοποίηση, lifestyle drugs
- Σύγκρουση συμφερόντων και ιατρική θεραπεία
- Επικαλυπτόμενη (shared) συνταγογράφηση
- Συνταγογράφηση εξ αποστάσεως
- Νέα δαπανηρά φάρμακα, κόστος θεραπείας, φαρμακογενετική
- Βιοηθικά προβλήματα στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας
- Ευθανασία και υποβοηθούμενη από τον ιατρό αυτοκτονία (Physician – assisted suicide, PAS)
- Tο πρόβλημα της ιατρικής πρόθεσης στη βάση επιθανάτιων ιατρικών αποφάσεων
- Απόσυρση (withdrawing) vs κατακράτηση (withholding) θεραπείας, double effect, άρνηση θεραπείας
- Φροντίδα του ασθενούς τελικού σταδίου
- Ποιότητα ζωής. Φιλοσοφία και αρχές παρηγορητικής θεραπείας
- Η θέση της βούλησης του ασθενούς
- Ασθενείς (competent) ικανοί να λάβουν αποφάσεις
- Ενήλικες μή ικανοί (Ιncompetent) για λήψη απόφασης /παιδιά.
- Ιατρικά αρχεία
- Καταχώρηση, μεταφορά, αποθήκευση και πρόσβαση σε ιατρικά δεδομένα. Συγκατάθεση ασθενούς.
- Εμπιστευτικότητα και ευθύνη.
- Σχέση ιατρού-ασθενούς
- Eπικοινωνία ασθενούς-ιατρού
- H θεραπευτική σημασία της σχέσης του ασθενούς με τον ιατρό και την ιατρική ομάδα
- Η εξισορρόπηση της αυτονομίας του ασθενούς με εκείνη του ιατρού
- Επιλογή ιατρού
- Πληροφόρηση του ασθενούς και συγγενών για δυσμενή διάγνωση
- Βιοηθική της ιατρικής έρευνας
- Ειδικευμένες περιοχές έρευνας. Έρευνα σε εμβρυικούς ιστούς ή υλικά (έμβρυα, εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα)
- Έρευνα σε νεκροτομικό υλικό.
- Κλινικές δοκιμές, εμπιστευτικότητα και έρευνα βασιζόμενη σε αρχεία, δημοσίευση αποτελεσμάτων.
- Επείγουσα φροντίδα
- Το ερώτημα της διάσωσης σε ασθενή που αποπειράται αυτοκτονία
- Δεδηλωμένη από τον ασθενή άρνηση θεραπείας στην επείγουσα ιατρική
- Γενετική μηχανική
- Ιδιαιτερότητα των βιοηθικών ερωτημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή της Γενετικής (οικογενειακός χαρακτήρας, δυνατότητα μη αντιστρεπτής τροποποίησης της γενετικής καταβολής).
Δοκιμασίες επιρρέπειας στη νόσο (Predisposition testing) - Προβλήματα από την εφαρμογή της Γενετικής Μηχανικής στη διάγνωση και τη θεραπεία. Δοκιμασίες πρόβλεψης (Predictive testing)
- Προσυμπτωματικές δοκιμασίες (Presymptomatic testing)
- Αμφισβητούμενες χρήσεις της γενετικής πληροφορίας:
- Γενετική και Ασφάλιση
- Γενετική και Επαγγελματική Απασχόληση
- Δοκιμασίες πατρότητας
- Γονιδιακή θεραπεία σε σωματικά και γαμετικά κύτταρα
Κλωνοποίηση