ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ

Εξάμηνο ΣΤ (Υποχρεωτικό)

Κωδικός MED_661

Ώρες Διδασκαλίας Διδασκαλία 35 ώρες

Δ.Ε.Π.

• Γούμενος Δημήτριος (Καθηγητής)

Γενική Περιγραφή

• Ανατομία – φυσιολογία ουροποιητικού συστήματος

• Κλινικά σύνδρομα νεφρικών νόσων

• Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας

• Διαταραχές ύδατος και ηλεκτρολυτών

• Σπειραματικά νοσήματα

• Οξεία νεφρική βλάβη

• Χρόνια νεφρική νόσος

• Σακχαρώδης διαβήτης και νεφρός

• Αρτηριακή Υπέρταση

• Μέθοδοι υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας

• Μεταμόσχευση νεφρού

• Συστηματικά νοσήματα και νεφρός

 

 

Σκοπός

Στους φοιτητές διδάσκεται όλο το φάσμα της νεφρολογίας. Συγκεκριμένα δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στις εξής θεματικές ενότητες και με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να περιγράψει τα παρακάτω :

• Φυσιολογία νεφρικής λειτουργίας: Σπειραματική διήθηση, λειτουργίες ουροφόρων σωληναρίων, μηχανισμοί συμπύκνωσης και αραίωσης των ούρων.

• Ανατομία ουροποιητικού συστήματος (νεφροί, ουρητήρες, ουροδόχος κύστη)

• Ιστολογία νεφρικού ιστού: Σπείραμα, ουροφόρα σωληνάρια, διάμεσος χώρος.

• Βασικές αρχές κάθαρσης ουσιών – υπολογισμός ρυθμού σπειραματικής διήθησης

• Εκτίμηση ευρημάτων γενικής ούρων – ίζημα ούρων

• Αιματουρία

• Λευκωματουρία

• Νεφρωσικό σύνδρομο

• Νεφριτικό σύνδρομο

• Μικτά σύνδρομα

• Περιγραφή της κατάστασης οξεοβασικής ισορροπίας του οργανισμού και των μηχανισμών διατήρησής της (φυσιολογικό ρΗ του οργανισμού, σημασία των μεταβολών του ρΗ, ημερήσια παραγωγή ιόντων υδρογόνου από το μεταβολισμό).

• Περιγραφή των ρυθμιστικών συστημάτων που συντελούν στη διατήρηση της οξεοβασικής ισορροπίας. (εξωκυττάριος χώρος: σύστημα διττανθρακικών, πρωτεΐνες) (ενδοκυττάριος χώρος: ενδοκυττάριες πρωτεΐνες, αιμοσφαιρίνη, φωσφορικά άλατα).

• Αναγνώριση του ρόλου των νεφρών στη διατήρηση της οξεοβασικής ισορροπίας. (ουροφόρα σωληνάρια: αποβολή ιόντων υδρογόνου, επαναρρόφηση διττανθρακικών ιόντων και ανανέωση του συστήματος διττανθρακικών στην κυκλοφορία).

• Αναγνώριση του ρόλου των πνευμόνων στη διατήρηση της οξεοβασικής ισορροπίας. (πνεύμονες: αποβολή του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που σχηματίζεται στην κυκλοφορία ως συνέπεια της δέσμευσης ιόντων υδρογόνου από διττανθρακικά ιόντα με σκοπό τη διατήρηση σταθερού του ρΗ).

• Ορισμός αντιρροπούμενης και μη αντιρροπούμενης μεταβολικής διαταραχής (οξέωσης ή αλκάλωσης).

• Μηχανισμοί αντιρρόπησης διαταραχών της οξεοβασικής ισορροπίας. (μεταβολικές διαταραχές: αντιρρόπηση από το αναπνευστικό σύστημα, π.χ. ταχύπνοια σε οξέωση) (αναπνευστικές διαταραχές: αντιρρόπηση από τους νεφρούς).

• Διάγνωση και διαφορική διάγνωση των αιτίων της μεταβολικής οξέωσης ή αλκάλωσης (αέρια αίματος, προσδιορισμός του χάσματος ανιόντων).

• Θεραπευτική αντιμετώπιση των διαταραχών της οξεοβασικής ισορροπίας.

• Διδασκαλία των μηχανισμών που ευθύνονται για τη διατήρηση ισοζυγίου καλίου, νατρίου, ασβεστίου, μαγνησίου, φωσφόρου του οργανισμού και των παραμέτρων που επηρεάζουν αυτά (κατάσταση οξεοβασικής ισορροπίας, ινσουλίνη, αλδοστερόνη, αντιδιουρητική ορμόνη, παραθορμόνη).

• Αναγνώριση κλινικών σημείων που σχετίζονται με διαταραχή του καλίου, του νατρίου, του ασβεστίου, του μαγνησίου και του φωσφόρου του οργανισμού.

• Αίτια που ευθύνονται για την πρόκληση ηλεκτρολυτικών διαταραχών και αναζήτηση των αιτίων αυτών από τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού.

• Θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με ηλεκτρολυτικές διαταραχές και ειδικότερα αυτών με υπο- ή υπερκαλιαιμία, υπο- ή υπερνατριαιμία και υπο- ή υπερασβεστιαιμία.

• Η αναγνώριση της αιτίας, η διαγνωστική προσέγγιση και η θεραπευτική αντιμετώπιση των σπειραματικών παθήσεων αποτελούν σημαντικό στόχο του εκπαιδευτικού προγράμματος

• Κλινικά σύνδρομα σπειραματικών νοσημάτων (νεφρωσικό – νεφριτικό – μεικτά)

• Ιδιοπαθείς σπειραματονεφρίτιδες

• Δευτεροπαθείς σπειραματονεφρίτιδες

• Ορισμός οξείας νεφρικής ανεπάρκειας (ΟΝΑ)

• Παθογένεια, προδιαθεσικοί παράγοντες και συχνότητα εμφάνισης της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας.

• Αίτια και διαφορική διάγνωση των αιτίων της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας: Αναγνώριση των προνεφρικών, νεφρικών και μετανεφρικών αιτίων της ΟΝΑ από το ιστορικό, την κλινική εξέταση και τον εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο (βιοχημικές εξετάσεις αίματος και ούρων, υπερηχογράφημα ουροποιητικού κλπ).

• Επιπλοκές οξείας νεφρικής ανεπάρκειας

• Θεραπευτική αντιμετώπιση οξείας νεφρικής ανεπάρκειας: Βασικές αρχές αντιμετώπισης ΟΝΑ λόγω προνεφρικών, νεφρικών και μετανεφρικών αιτίων. Ενδείξεις υποκατάστασης νεφρικής λειτουργίας με αιμοκάθαρση.

• Σταδιοποίηση – επίπτωση – αιτιολογία – κλινική εικόνα – αντιμετώπιση της χρόνιας νεφρικής νόσου.

• Επίδραση του σακχαρώδη διαβήτη στη νεφρικής λειτουργία και διαβητική νεφροπάθεια.

• Ορισμοί – ταξινόμηση – παθοφυσιολογία – κλινικές εκδηλώσεις – διερεύνηση ασθενούς – αντιμετώπιση (συντηρητική – φαρμακευτική) του ασθενούς με αρτηριακή υπέρταση. Δευτεροπαθείς μορφές υπέρτασης.

• Αιμοκάθαρση

• Περιτοναϊκή κάθαρση

• Μεταμόσχευση νεφρού

 

Ύλη

-Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :Harrison Νεφρολογία και Διαταραχές της Οξεοβασικής Ισορροπίας, 2013, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου.